Levodopa farmacokinetiek onder controle

Kennis van de farmacokinetiek van levodopa is een basis voor management van responsfluctuaties. Levodopa is het beste en meest gebruikte medicijn voor Parkinson, maar het werkt slechts kort (uren).

Deze grafiek vertegenwoordigt één dag, van een patiënt die driemaal daags levodopa inneemt, bij elke *. De beschikbaarheid van l-dopa wordt weergegeven op de y-as. De horizontale balk onderaan de figuur is een dagboek, dat de klinische status weergeeft zoals die door de patiënt is ervaren: geel is 'off', groen is goed, rood is dyskinesie.

We zullen dit N = 1-voorbeeld gebruiken om uit te leggen hoe Parkinson-smartwatch kan worden gebruikt om de behandeling te optimaliseren.

Na een enkele dosis levodopa leidt resorptie tot een stijgende spiegel, die daarna daalt door excretie en eliminatie.

Ziekte- ernst bepaalt het laagste effectieve l-dopa niveau. In de figuur is dit de lijn tussen geel en groen, met het label 'min'. Als de l-dopa-waarden onder deze grens komen, is het klinische effect afwezig of beperkt. Op deze momenten van onderbehandeling ervaren patiënten meestal hun typische parkinson-symptomen, zogeheten off. Dit kunnen motorische symptomen zijn (bijvoorbeeld stijfheid, traagheid, tremor) of niet-motorische symptomen (bijvoorbeeld veranderde stemming of cognitie, autonome stoornis).

Te hoge levodopa-waarden, boven de grens tussen de groene en de rode zone, met het label 'max', leiden tot bijwerkingen, overbehandeling. Ze ervaren dan meestal motorische symptomen zoals dyskinesie (dat wil zeggen onvrijwillige choreodystone bewegingen) of niet-motorische symptomen zoals manie of hyperseksualiteit.

Parkinson is een degeneratieve ziekte. De ziekte verslechtert na verloop van tijd. Daarom moet medicatie van tijd tot tijd worden aangepast. Dit vereist een op maat gemaakt medicatieschema.

Het kiezen van een effectieve behandelstrategie heeft veel baat bij het vermogen om een verondersteld model van het farmacokinetische profiel van levodopa te reconstrueren. In het bovenstaande voorbeeld wordt de kleur op de balk onderaan bepaald door de witte lijn. Maar meestal weet u niet precies wat de levodopa-waarden zijn. Probeer nu het omgekeerde te doen: probeer een benadering te maken van de witte lijn (de beschikbaarheid van levodopa) uit het verloop van de fluctuerende symptomen (het dagboek, weergegeven op de onderste balk) en de innametijden (de 3 *).

In dit voorbeeld is de eerste van drie doses te laag. Het kan worden aangepast door de eerste dosis te verhogen of door tegelijkertijd een oplosbare levodopa-dosis toe te dienen. Een verlaging van de derde dosis kan het optreden van dyskinesie verminderen.

Maaltijden beïnvloeden de opname van levodopa, dus gelijktijdig innemen wordt ontraden. 'Delayed on', zoals in dit voorbeeld kan het gevolg zijn van de negatieve invloed van een ontbijt op de resorptie van levodopa in de darm als inname van pillen samenvalt met de maaltijd. Om deze eenvoudige maar frequente oorzaak van onderbehandeling te detecteren, registreert Parkinson smartwatch daarom zowel de innametijden van pillen, als van de maaltijd.